Op dinsdag 18 februari 2025 namen Erwin Dernicourt, voorzitter van het College van procureurs-generaal en het College van het openbaar ministerie, en Stephanie Vanthienen, nationaal IT-magistraat bij het Openbaar Ministerie, deel aan de Commissie Justitie van het Federaal Parlement. Het centrale thema: de aansturing van de digitale transformatie van Justitie door de federale overheid.
De Commissie kwam er nadat het Rekenhof naar buiten kwam met het verslag over de aansturing van de digitale transformatie van Justitie door de federale overheid. Digitale transformatie is een proces waarbij door het inzetten van digitale middelen binnen een organisatie fundamentele veranderingen worden doorgevoerd in de manier van werken, diensten, producten en interacties met klanten. Het gaat niet alleen om het implementeren van nieuwe technologieën, maar ook om een strategische en culturele verschuiving.
Het Rekenhof formuleerde vijf aanbevelingen over de samenwerking met de FOD Justitie. Elke partner in de digitale transformatie zoals het Openbaar Ministerie, het College van de hoven en rechtbanken, de FOD Justitie, de FOD BOSA, de Orde van Vlaamse Balies en AVOCATS.BE hadden vertegenwoordigers. Iedereen kreeg uitgebreid de kans om toelichting te geven over hun standpunt.
De boodschap van Erwin Dernicourt en Stephanie Vanthienen was duidelijk: “Er is een grote digitalisering en digitale transformatie bezig binnen de Rechterlijke Orde.” Maar er is meer nodig volgens hen. “De gezamenlijke topprioriteiten rond ICT van de Rechterlijke Orde moeten ook de topprioriteiten van de uitvoerende en de wetgevende macht zijn.”
Het gaat om zeven gemeenschappelijke topprioriteiten rond ICT: JustConsult-JustView (openstellen van het digitaal dossier), JustCase (dossierbeheersysteem) JustJudgement (Centraal Register Vonnissen en Arresten), JustMask (pseudonimiseringstool voor vonnissen en arresten), JustSign (digitale handtekening), JustOne (dossierbeheersysteem), E-PV (digitale processen-verbaal).
Als hiervoor de nodige budgetten worden voorzien, zal onder andere de kosteloze inzage in een gerechtelijk dossier op afstand door slachtoffers, justitiehuizen, advocaten, daders, deskundigen, politiediensten... gerealiseerd kunnen worden (JustView-JustConsult).
De return on investment zal niet enkel budgettair merkbaar zijn, maar ook in de manier waarop Justitie omgaat met slachtoffers, wat een positieve impact zal hebben op het vertrouwen in Justitie.
Wanneer de digitalisering en de digitale transformatie van de Rechterlijke Orde een versnelling hoger kan schakelen, heeft dit een enorme return on investment voor de gehele maatschappij. “Deze return on investment zal niet enkel budgettair gemeten kunnen worden, maar ook merkbaar zijn in de manier waarop Justitie omgaat met slachtoffers, wat een positieve impact zal hebben op het vertrouwen in Justitie, zeggen Erwin en Stephanie.
Door chronische onderfinanciering van de digitalisering van Justitie deelde de FOD Justitie echter recent mee aan de Rechterlijke Orde dat er weinig budget is om de lopende ICT-applicaties van Justitie te financieren en dat er in 2025 geen nieuwe IT-projecten voor de Rechterlijke Orde kunnen worden opgestart, wat gevolgen heeft voor de gehele maatschappij.
Erwin Dernicourt en Stephanie Vanthienen lichtten verder nog toe wat het project betekent voor het Openbaar Ministerie, hoe de structuur van het project in elkaar zit en hoe het opgebouwd is binnen het Openbaar Ministerie. Verder haalden ze het belang aan van GDPR in de digitalisering, waarvoor een Bureau GDPR werd opgericht bij de Steundienst van het openbaar ministerie.
Er werd ook gesproken over de al genomen acties, zoals het Witboek ‘Het Openbaar Ministerie op weg naar 2030’, opleidingen en workshops rond digitalisering en digitale applicaties, een gezamenlijk Memorandum ‘digitalisering van de Rechterlijke Orde’, het strategisch seminarie van het College van het openbaar ministerie over digitalisering en digitale transformatie...
